Uroczystości związane z 600-leciem prymasostwa w Polsce zainaugurowano w Gnieźnie 23 kwietnia br. Centralnym wydarzeniem była uroczysta Msza św. sprawowana pod przewodnictwem prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka.

Dziękczynienie i spojrzenie w przyszłość

– Gorąco pragniemy, by ten czas był dla nas wszystkich, dla Kościoła w Polsce i dla naszej umiłowanej ojczyzny, okazją do dziękczynienia za sześć wieków obecności urzędu prymasowskiego oraz wezwaniem do spojrzenia w przyszłość z nadzieją, której źródłem jest miłość Jezusa – powiedział na początku Mszy św. abp Polak. List do niego z okazji 600-lecia prymasostwa w Polsce skierował papież Franciszek. Napisał, że gdy Gniezno i Kościół w Polsce świętują 600-lecie prymasostwa, trzeba prosić Boga, „aby świadectwo św. Wojciecha było żywym źródłem natchnień w dziele ewangelizacji kolejnych pokoleń wyznawców Chrystusa”. List do Prymasa Polski przesłał również prezydent RP Andrzej Duda.

Do Gniezna przybyli prymas Czech kard. Dominik Duka, arcybiskup metropolita Lyonu, noszący tytuł prymasa Galii kard. Philippe Barbarin oraz prymas Hiszpanii abp Braulio Rodríguez Plaza. Gościem uroczystości był też bp Alan Hopes, delegat prymasa Anglii i Walii kard. Vincenta Nicholsa. Udział wzięli w nich także kardynałowie, arcybiskupi i biskupi z Polski i zagranicy, obecny był również nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio.

Św. Wojciech prymasem Grupy Wyszehradzkiej

Kard. Duka w wygłoszonej homilii podkreślił, że urząd prymasa stał się jednym z czynników, który „we wspólnej historii Polski, Czech i Węgier był odpowiednim narzędziem współpracy między Kościołem a ogółem społeczeństwa”. Zaznaczył, że postać św. Wojciecha „prowadzi do korzeni historii środkowoeuropejskiej”. – Nasza plemienna prehistoria powoli rozrosła się do unii personalnych w historii naszych królestw: polskiego, węgierskiego i czeskiego. Jest również podstawą utworzenia Grupy Wyszehradzkiej i jej miejsca w Unii Europejskiej – powiedział prymas Czech. Jak dodał, kraje Grupy Wyszehradzkiej „łączyła i łączy aż po dzień dzisiejszy misja św. Wojciecha”, którego możemy nazwać symbolicznie prymasem Grupy Wyszehradzkiej i który jest rzeczywistym patronem Europy Środkowej.

Hiroszima naszej cywilizacji

Kard. Duka zwrócił uwagę, że droga do wyboru św. Jana Pawła II i naszej wolności „jest drogą wyrosłą z postawy prymasów naszych krajów”. Obok prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego wymienił w tym kontekście nazwiska prymasa Węgier kard. Józsefa Mindszentyego, prymasa Chorwacji kard. Alojzego Stepinaca i prymasa Czech kard. Josefa Berana.

Prymas Czech skrytykował współczesne fakty znieważania św. Jana Pawła II. Nazwał je Hiroszimą naszej kultury i cywilizacji. Jak stwierdził, są one „nie tylko obelgą dla jego osoby i Kościoła”, ale też „pogwałceniem polskiej tożsamości, tożsamości naszych narodów, zniewagą dla walki o wolność i sprawiedliwość”.

Uroczystości zakończyły się Nieszporami o św. Wojciechu, którym przewodniczył pochodzący z Gniezna abp Tomasz Peta, metropolita Astany w Kazachstanie. W kazaniu przypomniał on postać bł. ks. Władysława Bukowińskiego, nazywanego Apostołem Kazachstanu.

Przesłanie prymasów Europy

Prymasi Czech, Francji, Hiszpanii i Polski wydali wspólne przesłanie, które zostało odczytane na zakończenie Mszy św. Napisali m.in.: „Dzieje naszego kontynentu pełne są ślepych dróg, nieludzkich ideologii, wyniszczających konfliktów i wojen. Europa jednak zawsze potrafiła pokornie wracać do swych korzeni, czerpiąc z Ewangelii i budując cywilizację na miarę człowieka. Nie przezwyciężymy wielorakiego kryzysu, jeśli nie uklękniemy i nie zaczerpniemy ze źródeł, bez których wartości europejskie – wolność, sprawiedliwość, godność osoby oraz szacunek dla dobra wspólnego są trudne do zrozumienia”. Wskazali, że „jak nigdy dotąd Europie potrzebny jest dziś konsensus bazujący na wartościach chrześcijańskich i ludzkich, wypracowany w duchu solidarności i pomocniczości, wolny od populizmów i egoizmu”.